TCK Madde 226/3 nedir?

Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 226. maddesi, “Genel Ahlaka Aykırı Yayınlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Bu maddenin 3. fıkrası şöyledir:

“Bu madde kapsamına giren yayınların basılması, çoğaltılması, yayılması veya satılması amacıyla elde bulundurulması halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.”

Bu fıkra, genel ahlaka aykırı olarak nitelendirilen yayınları basan, çoğaltan, yayan veya satan kişilerin yanı sıra, bu yayınları elinde bulunduran kişileri de cezalandırır. Bu yayınların ne olduğu ise kanunda açıkça tanımlanmamıştır. Bu nedenle, yargılama sürecinde hakimlerin takdirine bırakılmıştır.

TCK Madde 226/3 nasıl uygulanır?

TCK Madde 226/3’ün uygulanmasında, genellikle iki aşama vardır. Birincisi, savcılık tarafından soruşturma açılmasıdır. Savcılık, genel ahlaka aykırı olduğu iddia edilen yayınları tespit etmek için polis veya jandarma ile işbirliği yapar. Bu yayınlar arasında kitaplar, dergiler, gazeteler, broşürler, afişler, CD’ler, DVD’ler, internet siteleri ve sosyal medya paylaşımları olabilir. Savcılık, bu yayınların genel ahlaka aykırı olup olmadığını değerlendirmek için bilirkişi raporu alabilir. Bilirkişi raporu olumlu ise, savcılık soruşturmayı tamamlar ve sanıkları mahkemeye sevk eder.

İkinci aşama ise mahkeme tarafından yargılama yapılmasıdır. Mahkeme, savcılığın iddianamesini kabul ederse, sanıkları davet eder ve savunmalarını alır. Mahkeme, sanıkların suçlu olup olmadığına karar vermek için delilleri ve tanıkları değerlendirir. Mahkeme, sanıkları suçlu bulursa, TCK Madde 226/3’e göre cezalandırır.

TCK Madde 226/3’ün yaptırımları nelerdir?

TCK Madde 226/3’e göre cezalandırılan kişilerin karşılaştığı yaptırımlar şunlardır:

– Hapis cezası: TCK Madde 226/3’e göre suçlu bulunan kişilere bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. Hapis cezasının miktarı, suçun işleniş şekli, suçun etki alanı, suçun toplum üzerindeki etkisi ve sanığın kişilik özellikleri gibi faktörlere göre belirlenir.
– Adli para cezası: TCK Madde 226/3’e göre suçlu bulunan kişilere ayrıca adli para cezası da verilebilir. Adli para cezasının miktarı ise hapis cezasının süresine göre hesaplanır.
– Yayınların müsaderesi: TCK Madde 226/3’e göre suçlu bulunan kişilerin elinde bulundurduğu veya yaydığı genel ahlaka aykırı yayınlar da mahkeme tarafından müsadere edilir. Müsadere edilen yayınlar, imha edilir veya kamuya yararlı bir amaç için kullanılır.

TCK Madde 226/3’ün eleştirileri nelerdir?

TCK Madde 226/3, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde pek çok eleştiriye maruz kalmıştır. Bu eleştirilerin başlıca nedenleri şunlardır:

– Genel ahlak kavramının belirsizliği: TCK Madde 226/3, genel ahlaka aykırı yayınları cezalandırırken, genel ahlak kavramını tanımlamamıştır. Bu durum, genel ahlak kavramının subjektif, değişken ve muğlak olmasına yol açmıştır. Bu nedenle, genel ahlaka aykırı yayınların ne olduğu konusunda farklı görüşler ve yorumlar ortaya çıkmıştır. Bu da, hukuki belirsizlik, keyfilik ve adaletsizlik yaratmıştır.
– İfade özgürlüğünün ihlali: TCK Madde 226/3, ifade özgürlüğünü sınırlayan bir madde olarak görülmüştür. İfade özgürlüğü, hem Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerde hem de Türkiye Anayasası’nda güvence altına alınmış bir temel hak ve özgürlüktür. İfade özgürlüğü, kişilerin düşünce, görüş ve duygularını herhangi bir sansür veya baskı olmadan açıklama hakkını ifade eder. TCK Madde 226/3 ise, kişilerin ifade özgürlüğünü genel ahlak kriterine göre kısıtlamıştır. Bu da, kişilerin fikirlerini özgürce dile getirmesini engellemiş ve otosansür yaratmıştır.
– Kültürel çeşitliliğin yok sayılması: TCK Madde 226/3, genel ahlak kavramını tek tip ve sabit bir şekilde ele almıştır. Oysa Türkiye, farklı kültürlerden, inançlardan ve yaşam tarzlarından oluşan bir toplumdur. Bu toplumda, genel ahlak kavramı da farklı anlamlar taşıyabilir. TCK Madde 226/3 ise, bu kültürel çeşitliliği yok sayarak, belli bir kesimin ahlaki değerlerini diğer kesimlere dayatmıştır. Bu da, toplumsal kutuplaşma, ayrımcılık ve hoşgörüsüzlük yaratmıştır.