Siber Suçlar Hakkında Her Şey

Siber suçlar, bilgisayar sistemleri, ağlar veya veriler üzerinde yasadışı veya zararlı eylemler olarak tanımlanabilir. Siber suçlar, kişisel bilgilerin çalınması, fidye yazılımı saldırıları, kimlik avı dolandırıcılığı, kara para aklama, siber terörizm ve siber savaş gibi çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Siber suçların hem bireyler hem de kurumlar için ciddi sonuçları olabilir. Bu yazıda, siber suçların ne olduğu, nasıl işlediği, nasıl önlenip tespit edilebileceği ve nasıl cezalandırıldığı hakkında bilgi vermeye çalışacağız.

Siber Suçların Türleri ve Örnekleri

Siber suçlar, genel olarak üç ana kategoriye ayrılabilir: bireylere karşı siber suçlar, mülke karşı siber suçlar ve devlete karşı siber suçlar. Bu kategorilerin her birinde farklı siber suç türleri vardır. İşte bazı örnekler:

– Bireylere karşı siber suçlar: Bu kategori, kişisel bilgilerin veya varlıkların çalınması veya zarar görmesi gibi bireylerin hak ve özgürlüklerine yönelik siber suçları içerir. Örneğin:
– Kimlik hırsızlığı: Bir kişinin kimlik bilgilerini (ad, soyad, TC kimlik numarası, banka hesap numarası vb.) ele geçirerek onun adına yasadışı işlemler yapmak veya onun zararına fayda sağlamak.
– Fidye yazılımı: Bir bilgisayar sistemindeki verileri şifreleyerek erişimi engellemek ve verileri geri almak için fidye talep etmek.
– Siber taciz: Bir kişiye internet üzerinden tehdit, hakaret, iftira veya rahatsızlık vermek.
– Mülke karşı siber suçlar: Bu kategori, bir kurumun veya kuruluşun mülkiyetine veya işleyişine zarar veren siber suçları içerir. Örneğin:
– Veri ihlali: Bir kurumun veya kuruluşun gizli veya hassas verilerini izinsiz olarak ele geçirmek veya yaymak.
– DDoS saldırısı: Bir web sitesini veya sunucuyu çok sayıda sahte istek göndererek işlevsiz hale getirmek veya yavaşlatmak.
– Siber sabotaj: Bir kurumun veya kuruluşun bilgisayar sistemlerine zarar vermek veya bozmak.
– Devlete karşı siber suçlar: Bu kategori, bir devletin güvenliğine, egemenliğine veya ulusal çıkarlarına yönelik siber suçları içerir. Örneğin:
– Siber terörizm: Bir devletin kritik altyapısına (elektrik, ulaşım, sağlık vb.) saldırarak korku ve kaos yaratmak veya siyasi amaçlara ulaşmak.
– Siber casusluk: Bir devletin gizli veya stratejik bilgilerini ele geçirmek veya başka bir devlete aktarmak.
– Siber savaş: Bir devletin bilgisayar sistemlerini veya ağlarını başka bir devlet tarafından askeri amaçlarla kullanmak veya saldırmak.

Siber Suçların Önlenmesi ve Tespiti

Siber suçların önlenmesi ve tespiti için hem bireysel hem de kurumsal düzeyde alınması gereken önlemler vardır. İşte bazı öneriler:

– Bireysel düzeyde:
– Güçlü ve farklı şifreler kullanmak ve düzenli olarak değiştirmek.
– Antivirüs ve güvenlik duvarı gibi koruyucu yazılımları yüklemek ve güncel tutmak.
– Şüpheli veya tanımadığınız e-posta, mesaj veya bağlantılara tıklamamak veya cevap vermemek.
– Kişisel bilgilerinizi paylaşırken veya online alışveriş yaparken güvenli ve güvenilir siteleri tercih etmek.
– Sosyal medya hesaplarınızın gizlilik ayarlarını kontrol etmek ve gereksiz bilgileri kaldırmak.
– Kurumsal düzeyde:
– Siber güvenlik politikaları ve prosedürleri oluşturmak ve uygulamak.
– Çalışanları siber güvenlik konusunda eğitmek ve farkındalık yaratmak.
– Bilgisayar sistemlerini ve ağlarını düzenli olarak denetlemek ve yedeklemek.
– Güvenlik ihlallerini raporlamak ve hızlı bir şekilde müdahale etmek.
– Siber güvenlik uzmanları ile işbirliği yapmak.

Siber Suçların Cezalandırılması

Siber suçların cezalandırılması için hem ulusal hem de uluslararası düzeyde yasal düzenlemeler ve işbirlikleri gerekmektedir. Türkiye’de siber suçlar, Türk Ceza Kanunu’nun çeşitli maddeleri kapsamında değerlendirilmekte ve farklı cezalar öngörülmektedir. Örneğin:

– Kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçiren veya verme, yayma veya erişilebilir kılan kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK m. 136).
– Bir bilgisayar sisteminin işleyişini engelleyen, bozan, değiştiren veya sisteme veri yerleştiren kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK m. 244).
– Bir devletin siyasi, ekonomik veya sosyal yararlarına karşı faaliyette bulunmak amacıyla gizli kalması gereken bilgileri ele geçiren veya başka bir devlete veren kişi, on yıldan on beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK m. 328).

Uluslararası düzeyde ise siber suçlarla mücadele için çeşitli anlaşmalar ve kuruluşlar bulunmaktadır. Örneğin:

– Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi: Siber suçların tanımını, önlenmesini, soruşturulmasını ve cezalandırılmasını içeren uluslararası bir sözleşmedir. Türkiye de dahil olmak üzere 66 ülke tarafından imzalanmıştır.
– INTERPOL: Uluslararası Polis Teşkilatı olarak bilinen bu kuruluş, siber suçlarla ilgili bilgi paylaşımı, eğitim, operasyon ve soruşturma desteği sağlamaktadır. Türkiye de dahil olmak üzere 194 üye ülke vardır.
– Europol: Avrupa Polis Ofisi olarak bilinen bu kuruluş, Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında siber suçlarla ilgili işbirliği ve koordinasyon sağlamaktadır. Türkiye de dahil olmak üzere 27 üye ülke vardır.